Interview Christenen voor Onderwijsvrijheid
18-11-2015
Aan tafel in gesprek met Erna Stelma.
I: De gemeente Rotterdam handelt in strijd met de Leerplichtwet door de Raad voor de kinderbescherming af te sturen op een aantal ouders dat kiest voor thuisonderwijs. En, ehm, dat zorgt voor enige onrust onder ouders die in volle overtuiging thuisonderwijs geven aan kinderen en één van hen is Erna Stelma en we hebben Erna Stelma aan de telefoon. Dag mevrouw Stelma, welkom in de uitzending.
E: Bedankt.
I: Wat is er precies aan de hand in Rotterdam? Waarom, ehh, is daar, een Raad voor de Kinderbescherming, die, die, nouja, achter die ouders aan zit?
E: Ja nou eigenlijk zit de wethouder achter de ouders aan. Ik zal even een beetje kort schetsen hoe de wettelijke regeling is. Ouders die geen school hebben in hun omgeving die in lijn is met hun geloofsovertuiging, die mogen sinds 1900, sinds het begin van de leerplichtwet een beroep doen op een vrijstellingsregeling in de leerplichtwet. Dus dat staat letterlijk in de leerplichtwet. Daar is eigenlijk ook helemaal geen onduidelijkheid over, alleen er zijn mensen die die regeling niet meer gewenst vinden. En dat heeft meerdere redenen, maar wethouder de Jonge heeft dus gevonden begin dit jaar dat hij op eigen houtje maar moet gaan proberen om deze regeling in ieder geval in Rotterdam af te schaffen. En hij heeft de ouders al een aantal verzoeken of eigenlijk moet ik zeggen opdrachten voorgelegd van: kom op gesprek, en: kom zeker op gesprek. En ouders hebben gezegd: nee, sorry, er is geen wettelijke basis voor dit gesprek, onze rechtszekerheid is niet geborgd en wij voelen ons aangetast in onze godsdienstvrijheid. En nu zet hij sterkere middelen in terwijl hij daar ook geen wettelijke basis voor heeft.
I: Maar even voor de goede orde. Wethouder de Jonge is volgens mij van het CDA, Hugo De Jonge.
E: Ja.
I: Die zou toch beter moeten weten, denk ik dan.
E: Ja, dat verbaast ons ook heel erg. We zijn ook heel blij dat Michel Rog in de Tweede Kamerfractie van het CDA een heel ander standpunt erop nahoudt en veel beter ziet ook wat dit betekent in het hele plaatje van het bijzonder onderwijs.
I: Ja want hoe nu verder? Hebben jullie actie ondernomen of wordt er actie ondernomen om ervoor te zorgen dat, nouja, wat er in Rotterdam gebeurt geen olievlekwerking gaat kennen?
E: Ja wij nemen, hebben contact opgenomen met onze contactpersoon zeg maar in de Tweede Kamer, meneer Bisschop van de SGP heeft Kamervragen gesteld deze week. En meneer Setkin Sies van de CU-SGP in Rotterdam die heeft een actualiteitendebat aangevraagd en dat zal morgen plaatsvinden en dan zullen ze dit ook aan de kaak stellen. Het lastige is dat het te maken heeft met een hele grote landelijke beweging, waarbij staatssecretaris Dekker graag af wil van de richtingen in het onderwijs. Dus hij zou eigenlijk graag het bijzonder onderwijs zien verdwijnen. En voor hem is het daardoor ook noodzakelijk dat deze regeling uit de wet verdwijnt. Want stel hij zorgt ervoor dat er richting-vrije planning mogelijk is wat dus betekent dat de school niet meer een bepaalde overtuiging hoeft te hebben om te kunnen starten, dan wil hij niet dat daardoor mensen gebruik gaan maken van deze vrijstellingsregeling en op deze manier toch nog weer een eigen onderwijsprogramma gaan samenstellen.
I: En daarmee is dus gewoon de schoolstrijd die tientallen jaren geduurd heeft en pas in 1920 afliep, die is eigenlijk voor niks geweest als het zo lijkt.
E: Ja en daar hangt het, zoals wij het analyseren lijkt het daar ook wel echt heel erg mee samen te hangen, want staatsecretaris Dekker heeft ook uitspraken gedaan in de zin van in 1917 is dat allemaal gestart, die financiële gelijkstelling tussen bijzonder onderwijs en openbaar onderwijs en het zou fijn zijn als in 2017 dat gevierd kan worden met feitelijk de afschaffing van het bijzonder onderwijs. Dus dat artikel 23 op die punten, artikel 23 van de grondwet op die punten eigenlijk buiten werking wordt gesteld door een herdefiniëring. Dat is ook een heel tricky iets wat hij doet, want hij probeert het normale democratische proces daarmee ook te omzeilen. Want over een grondwetswijziging gaan twee kabinetsperiodes heen, als hij het voor elkaar krijgt om met behulp van de Tweede Kamer de betekenis van het artikel te herdefiniëren zonder wijziging van de grondwet, dan hoeft hij niet door dat hele proces heen. Dus het is heel breed wat hier speelt.
I: Ja en dat heeft dus ook grote gevolgen voor het onderwijsstelsel en voor de mensen die uit volle overtuiging voor bijzonder onderwijs kiezen.
E: Ja, absoluut.
I: Zoals de reformatorische scholen en de gereformeerde scholen, noem maar op, christelijk nationaal en…
E: Dit is echt een frontale aanval op de godsdienstvrijheid en de onderwijsvrijheid in het onderwijs hier in Nederland.
I: En, ik sta even met mijn oren te klapperen hoor, moet ik zeggen. Nou stel ik me een vraag van zonet nog een keer. Is dit nog te keren? Wie zijn er te mobiliseren om dit tegen te houden?
E: Voor ons als ouders is het wel heel erg belangrijk dat onze zaak zeg maar helemaal duidelijk onder het voetlicht wordt gebracht en dat steeds meer mensen gaan begrijpen hoe de vork werkelijk in de steel zit. Er wordt heel veel ge-reframed door het ministerie van onderwijs. Zij laten dingen in de krant zetten die niet overeenkomen met de wettelijke regelingen. Wij hebben echt hulp nodig van de volksvertegenwoordiging in de Tweede Kamer en ook van andere partijen die gewoon zien van wat hier gebeurt gaat niet maar een heel klein groepje ouders aan, waar mogelijk ook ouders tussen zitten waar de overheid niet zo blij mee is, maar dit is iets wat een steen in de vijver is en als de staatssecretaris het voor elkaar krijgt om dit te sluiten in de leerplichtwet dan is de rest van het bijzonder onderwijs daarna aan de beurt.
I: Ja precies het gaat dus niet alleen maar over thuisonderwijs maar het gaat eigenlijk over een hele brede groep van scholen, naast het openbaar onderwijs, die nu dreigt te verdwijnen.
E: Ja en ook het recht van ouders om zelf te kiezen voor het soort onderwijs wat zij hun kinderen willen laten geven.
I: En dat was nou juist de grote verworvenheid van de vrijheid van onderwijs.
E: Precies, inderdaad.
I: Nu heeft u uw zoon thuisonderwijs gegeven en u heeft nog twee kinderen die dat waarschijnlijk op korte termijn ook gaan krijgen. Wat zijn de vooroor, de voordelen, niet de vooroordelen, wat zijn de voordelen van thuisonderwijs volgens u?
E: Nou kijk wij geven dus heel nadrukkelijk thuisonderwijs, omdat we graag willen dat onze kinderen onderwijs krijgen. Want omdat wij richting bedenkingen hebben tegen de scholen in onze omgeving zijn de kinderen vrijgesteld en zouden ze eigenlijk helemaal geen onderwijs hoeven krijgen, zeg maar. Er ligt geen wettelijke verplichting op ons. Maar dat vinden we natuurlijk, dat schiet zijn doel helemaal voorbij, omdat de reden van die richting bedenkingen juist is dat we willen dat onze kinderen opgroeien in onze geloofsovertuiging.
I: Ja.
E: En dat is voor ons dus ook een heel belangrijke reden om dat zelf ter hand te nemen dat zij dat dan mee krijgen door alles heen.
I: Ja, en het gaat u dus niet zozeer om van thuisonderwijs is beter, maar omdat u gewoon uw levensovertuiging, uw christelijke levensovertuiging wil doorgeven aan uw kinderen en u bent bang dat dat op scholen in de omgeving niet zo gebeurt als u zou willen.
E: Ja wij zijn er niet alleen bang voor, ook door de ervaring die we hebben door onze oudste zoon, hij is wel naar het basisonderwijs geweest, maar er was geen school voor voortgezet onderwijs van dezelfde richting als van het basisonderwijs. Op dat moment kun je als ouders ook van die regeling gebruikmaken. Juist doordat we weten wat hij meegekregen heeft staat het voor ons als een paal boven water dat we niet alleen maar bang hoeven te zijn maar dat we gewoon de zekerheid hebben dat hij daar, dat de kinderen daar niet mee krijgen waar wij onszelf richting God verantwoordelijk voelen om ze mee te geven.
I: Ja, ja ja, dus dat is nog een extra, nou ja, complicatie voor uzelf, zeg maar. Dat u die keuze heeft gemaakt. Buiten het feit dat de vrijheid van onderwijs op het spel staat.
E: Ja precies, dat is ook de essentie van deze regeling waar het in Rotterdam om gaat. Dat het echt gaat om gewetensbezwaren van ouders daarom heeft de overheid ook eigenlijk, ja, is het voor de overheid heel moeilijk om daar wat over te gaan zeggen maar nu proberen ze dat toch. Ze willen daar grip op krijgen terwijl het eigenlijk een gebied is waar de overheid zich buiten moet houden omdat het de persoonlijke levenssfeer is. Nu probeert deze wethouder via intimidatie en dergelijke de ouders toch zover te krijgen dat ze óf hun kinderen op school inschrijven óf dat hij grip krijgt op wat daar gebeurt in die gezinnen en dat is iets wat aan de overheid niet openstaat, deze manier van de bejegening van de ouders.
I: Ja, ja. Ik werp een blik op de klok en ik zie dat we al veel te lang gepraat hebben. Ik had u beloofd om een gesprek van vijf minuten en als ik die en die vraag heb gesteld zijn de vrijgemaakte, de vastgestelde minuten om, maar we zijn er al ver over dus ik ga helaas een einde maken aan dit gesprek, wel met de vraag aan u of wij u mogen vragen hoe dit allemaal afloopt en dat we u binnenkort nog een keer kunnen bellen als er weer nieuwe ontwikkelingen zijn.
E: Ja van harte welkom, bel gerust.
I: We spraken dus met Erna Stelma over thuisonderwijs en over de vrijheid van onderwijs, mevrouw Stelma hartelijk bedankt.
